• Home
    • आमच्याविषयी
AgroWorld
Advertisement
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर
    • वंडरवर्ल्ड
    • महिला व बालकल्याण
    • आरोग्य टिप्स
No Result
View All Result
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर
    • वंडरवर्ल्ड
    • महिला व बालकल्याण
    • आरोग्य टिप्स
No Result
View All Result
AgroWorld
No Result
View All Result
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर

निशिगंध लागवड तंत्रज्ञान

टीम ॲग्रोवर्ल्ड by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
March 6, 2025
in तांत्रिक
0
निशिगंध
Share on WhatsappShare on Facebook
ADVERTISEMENT

पूर्वजा कुमावत
निशिगंध हे एक फुलझाड असून त्याची लागवड ही बिजांनी किंवा रूपांनी नाहीतर कंदानी होते. निशिगंधा हे महाराष्ट्रात गुलछडी या नावाने ओळखले जाते. हे फुल व्यापारी पीक म्हणून गणले जाते. निशिगंधचे फुल हे पांढरेशुभ्र असून सुवासिक व गजरा, पुष्पहार, माळा अथवा पुष्पगुच्छ करण्यासाठी वापरले जातात. निशिगंधांच्या अफलापासून आपण सुगंधी द्रव्य बनवू शकतो.

हवामान व जमीन
या पिकास उष्ण व दमट हवामान चांगले मानवते. अति थंड हवामान व अति पावसात या पिकाला हानिकारक ठरू शकते. या पिकाला पाणी निचरा होणारी जमीन चांगली मानवते. याला जमिनीचा सामू (PH) हा 3.5 ते 8 दरम्यान लागतो. निशिगंधाची लागवड करत असताना जमिनीत सेंद्रिय खत टाकावे. उथळ व हलक्या जमिनीत फुलदांडे व फुलं ही लहान राहतात आणि त्याचा हंगामही लवकर संपतो. शक्यतो या पिकासाठी चुनखडीयुक्त व हरळी आणि लव्हाळायुक्त जमिनीची निवड करून नये.

लागवड
निशिगंध पिकाची लागवड ही शक्यतो एप्रिल ते मे महिन्यात करावी. लागवडीसाठी 20 ते 30 ग्राउंड वजनाचे कंद निवडावेत व हे कंद मागील वर्षांच्या पिकांपासून निवडावेत. 20 ते 30 ग्रॅम पेक्षा कमी वजनाचे कंद वापरल्यास फुले येण्यास जास्त महिन्यांचा कालावधी लागतो. निवडलेले झिरो पॉईंट दोन टक्के तीव्रतेच्या ताम्रयुक्त बुरशीनाशकात 15 ते 20 मिनिटे बुडवून त्या कंदांची लागवड करावी. लागवडीसाठी सरी-वरंबा किंवा सपाट वाफे पद्धतीने लागवड करावी. निशिगंधाची लागवड ही 30×30 सेंमी अंतरावर, 5 ते 7 सेंमी खोलीवर करावी. हेक्टरी 70 ते 80 हजार कंद पुरेसे होतात.

खत व्यवस्थापन
हेक्टरी 40 ते 50 टन चांगले कुजलेले शेणखत वापरावे. 200 किलो नत्र, 150 किलो स्फुरद व 200 किलो पालाश द्यावे. लागवडीपूर्वी शेणखत हे जमिनीत चांगले मिसळून घ्यावे. लागवडीच्या वेळी 50 किलो नत्र संपूर्ण स्फुरद आणि संपूर्ण पालाश द्यावे. उरलेले 150 किलो नत्र हे तीन समान आठवड्यात लागवडीनंतर 30 60 व 90 दिवसांनी द्यावे. या पिकाच्या लागवडीनंतर आठ ते दहा दिवसांनी ॲझोस्पिरीलम 100 किलो ओलसर शेणखातात मिसळावे. या मिश्रणाला एकत्र करून प्लास्टिकच्या कागदाने आठवडाभर झाकून ठेवावा. अशा प्रकारे स्फुरद विरघळणारे जिवाणू खत आणि ट्रायकोडर्मा 10 किलो, 100 किलो ओलसर शेणखताचे वेगवेगळे ढीग करून आठवडाभर प्लॅस्टिकच्या कागदाने झाकून ठेवावेत. एक आठवड्यानंतर हे तिन्ही मिश्रण एकत्र मिसळून निशिगंधाच्या पिकास द्यावे.

पाणी व्यवस्थापन
या पिकाच्या लागवडीनंतर लगेच पाणी द्यावे. पावसाळ्यात पाऊस नसल्यास 10 ते 15 दिवसांनी व हिवाळ्यात 8 ते 12 दिवसांनी तर उन्हाळ्यात 5 ते 7 दिवसांनी जमिनीला नियमित पाणी द्यावे. फुलांचे दांडे सुरू झाल्यास नियमित पाणी द्यावे. लागवड केल्यापासून तीन ते चार महिन्यात वेळोवेळी तण काढून जमीन स्वच्छ व भुसभुशीत ठेवावी जेणेकरून पिकाची वाढही जोमात होते व उत्पन्नही चांगले मिळते.

प्रकार व जाती
निशिगंधांच्या फुलांच्या पाकळ्यांची संख्या आणि पानांच्या रंगानुसार सिंगल, डबल, सेमिडबल, व व्हेरिगेटेड असे प्रमुख चार निशिगंधात आहेत. सिंगल प्रकारामध्ये श्रृंगार, प्रज्वल या जाती आहेत. सिंगल पाकळीचे फुलं माळ, गजरा यासाठी वापरले जातात. डबल प्रकारांमध्ये सुहासिनी, वैभव या जाती आहेत. व्हेरिगेटमध्ये सुवर्ण रेखा रजत रेखा व सिक्कीम या जाती आहेत.

 

तुम्हाला हेही वाचायला नक्की आवडेल. 👇

  • शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर असा दशपर्णी अर्क !
  • Digital Farmer ID : शेतकऱ्यांसाठी डिजिटल फार्मर आयडी; संपूर्ण माहिती आणि फायदे!

Share this:

  • Facebook
  • X
Tags: निशिगंधलागवड तंत्रज्ञान
Previous Post

शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर असा दशपर्णी अर्क !

Next Post

उन्हाळ्यात जनावरांसाठी चाऱ्याचे टेंशन मिटले ; आता हायड्रोपोनिक पद्धतीने पिकवा चारा

Next Post
हायड्रोपोनिक

उन्हाळ्यात जनावरांसाठी चाऱ्याचे टेंशन मिटले ; आता हायड्रोपोनिक पद्धतीने पिकवा चारा

ताज्या बातम्या

e-NAM योजना

e-NAM योजना ; शेतकऱ्यांच्या उत्पादन विक्रीसाठी डिजिटल प्लॅटफॉर्म

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
June 3, 2025
0

शेती संस्कृती, पर्यावरण आणि अर्थव्यवस्थेचा आधार – उपमुख्यमंत्री अजित पवार

शेती संस्कृती, पर्यावरण आणि अर्थव्यवस्थेचा आधार – उपमुख्यमंत्री अजित पवार

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
June 2, 2025
0

मधमाशी पालनातून वर्षाला 9 लाखांची कमाई !

मधमाशी पालनातून वर्षाला 9 लाखांची कमाई !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
June 2, 2025
0

देशातील पहिले आंतरराष्ट्रीय कृषी हॅकेथॉन

पुण्यात देशातील पहिले आंतरराष्ट्रीय कृषी हॅकेथॉन

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 31, 2025
0

या फळाच्या लागवडीतून एकरी लाखोंचा नफा !

या फळाच्या लागवडीतून एकरी लाखोंचा नफा !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 30, 2025
0

या जिल्ह्यांना आज मुसळधार पावसाचा इशारा

या जिल्ह्यांना आज मुसळधार पावसाचा इशारा

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 28, 2025
0

मान्सून मुंबईत दाखल ! पुढील तीन दिवसात हवामान कसे असेल..??

मान्सून मुंबईत दाखल ! पुढील तीन दिवसात हवामान कसे असेल..??

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 26, 2025
0

फळ, भाजीपाल्यातून 10 लाखांचा नफा !

फळ, भाजीपाल्यातून 10 लाखांचा नफा !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 23, 2025
0

पार्सली भाजी काय आहे ?

200 रुपये किलोची पार्सली भाजी काय आहे ? जाणून घ्या…

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 20, 2025
0

मान्सूनपूर्व पावसाचा धुमाकूळ

मान्सूनपूर्व पावसाचा धुमाकूळ

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 19, 2025
0

तांत्रिक

पार्सली भाजी काय आहे ?

200 रुपये किलोची पार्सली भाजी काय आहे ? जाणून घ्या…

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 20, 2025
0

केळी बाग

केळी बागेचे ऊन्हापासून असे करा संरक्षण !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
April 24, 2025
0

एप्रिल महिन्यातील कांदा पीक व्यवस्थापन !

एप्रिल महिन्यातील कांदा व्यवस्थापन !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
March 29, 2025
0

हळद साठवणूक

हळद साठवणूक प्रक्रिया

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
March 26, 2025
0

जगाच्या पाठीवर

e-NAM योजना

e-NAM योजना ; शेतकऱ्यांच्या उत्पादन विक्रीसाठी डिजिटल प्लॅटफॉर्म

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
June 3, 2025
0

शेती संस्कृती, पर्यावरण आणि अर्थव्यवस्थेचा आधार – उपमुख्यमंत्री अजित पवार

शेती संस्कृती, पर्यावरण आणि अर्थव्यवस्थेचा आधार – उपमुख्यमंत्री अजित पवार

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
June 2, 2025
0

मधमाशी पालनातून वर्षाला 9 लाखांची कमाई !

मधमाशी पालनातून वर्षाला 9 लाखांची कमाई !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
June 2, 2025
0

देशातील पहिले आंतरराष्ट्रीय कृषी हॅकेथॉन

पुण्यात देशातील पहिले आंतरराष्ट्रीय कृषी हॅकेथॉन

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 31, 2025
0

मुख्य कार्यालय

ॲग्रोवर्ल्ड
दुसरा मजला,बालाजी संकुल,
खाँजामिया चौक, जळगाव 425001

संपर्क :  9130091621/22/23/24/25

विभागीय कार्यालय- पुणे

ॲग्रोवर्ल्ड
बी- 507, अवंती अपार्टमेंट, सर्वे.नं. 79/2, भुसारी कॉलनीच्या डाव्या बाजूला, पौंड रोड, कोथरूड डेपो, पुणे- 411038

संपर्क : 9130091633

विभागीय कार्यालय- नाशिक

ॲग्रोवर्ल्ड

तळमजला,  प्रतिक अपार्टमेंट, गणपती मंदिर शेजारी,  सावरकर नगर, गंगापूर रोड, नाशिक- 422222

संपर्क :  9130091623

विभागीय कार्यालय- संभाजीनगर (औरंगाबाद )

ॲग्रोवर्ल्ड

शॉप क्र : 120,
कैलाश मार्केट, पदमपुरा सर्कल,
रेल्वे स्टेशन रोड,
संभाजीनगर (औरंगाबाद ) – 431005
संपर्क : 9175050178

  • Home

© 2020.

No Result
View All Result
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर
    • वंडरवर्ल्ड
    • महिला व बालकल्याण
    • आरोग्य टिप्स

© 2020.