Wonder World : जग फिरायची आवड असलेला जिगरबाज चहावाला; फाटक्या आयुष्याला जोडले अदृश्य पंख!

नवी दिल्ली : ही गोष्ट आहे एका चहावाल्याची. जग फिरायची आवड असलेला जिगरबाज चहावाला ज्याने आपल्या फाटक्या आयुष्याला जोडले अदृश्य पंख! सरळधोपट, चौकोनी आयुष्य जगणाऱ्या मानसिकतेला आजिबात न पेलवणारा अनोखा जीवनप्रवास जाणून घेऊया आजच्या वंडरवर्ल्ड स्टोरीतून …

आपल्यापैकी बरेच जण जगाच्या प्रवासाचे स्वप्न पाहत असतात, परंतु प्रत्येकामध्ये उत्साहाने व उत्कटतेने आपण पाहिलेले स्वप्न पूर्ण करण्याची हिंमत नसते. मात्र, आपल्या देशातील चहावाले याला अपवाद आहे. सध्या भारताची स्टोरी चहावाले लिहीत आहेत.

समजा तुम्हाला एखाद्याचा परिचय चहावाला म्हणून करून दिला तर? तुम्ही म्हणाल, काय करताय, तर चहा विकतात.
चहा विकायला किती वर्षे झाली, तर तब्बल 45-50 वर्षे! चहा विकता-विकता आज वय गेलेय सत्तरीत. जमीन-जुमला, बँक बॅलन्स, इस्टेट काही काही नाही गाठीशी. एकदम कफल्लक. ना गाडी, ना बंगला. उलट डोक्यावर कायमच कर्ज. कर्ज कायमच फेडतोय; ते कशासाठी काढलेय तर जग फिरण्यासाठी. त्यातच आता जोडीला कॅमेऱ्याची हौस. फोटो काढायचेहेत, फिल्म बनवायचीय. सबकुछ कसं एकदम हटके आणि स्टाईलसे…

छ्या, तुम्ही भलत्याच कल्पनांचे अदृश्य पंख लावून काहीही विचार करू नका. हे चहावाले आहेत के. आर. विजयन. केरळातील कोची इथे त्यांचा छोटासा टी स्टॉल आहे. विजयन यांना जग भ्रमंतीचा भारी शौक आहे. बरं एकट्याने नाही, तर पत्नी मोहना यांना घेऊन ते कुठेही फिरतात. विजयन आणि मोहना या अनोख्या जोडप्याच्या जगभरात फिरण्यासाठीची आणि उपजिविकेसाठी चहा विकण्याची रिअल, इन्स्पायारिंग स्टोरी म्हणजे “इनव्हिजिबल विंग्स”

विजयन आणि मोहना या कोचीतील जोडप्याच्या जग भटकंतीचा प्रवास सुरू झालाय 70 च्या दशकात, त्यांच्या वयाच्या चाळिशीत. आर्थिक परिस्थिती अगदी बेताची असूनही ते अखंड उत्साहाने जगभर प्रवास करत आहेत. कोचीमधील श्री बालाजी कॉफी हाऊसचे ते मालक. अगदी शुद्ध शाकाहारी. हे छोटेसे कॉफी हाऊस म्हणजे त्यांच्या तुटपुंज्या उत्पन्नाचे एकमेव साधन आहे.

किसान क्रेडिट कार्ड योजना ; यासाठी मिळू शकते २ लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज
अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा👇
https://youtu.be/SckaImzMZFk

विजयन आणि मोहना या जोडप्याने आजवर 23 देशांत प्रवास केला आहे. दररोज तीनेकशे रुपयांची बचत करूनही पैशांची तजवीज होत नव्हतीच. मग त्यांनी वेळोवेळी कर्ज काढले. फिरून आले, की दोन-तीन वर्षे चहा विकून ते कर्ज फेडायचं. परत पुढचे डेस्टीनेशन, पुढचा देश, परत कर्ज, परत कष्ट, परत कर्जफेड हे चक्र! पण त्याचा त्यांना बोजा वाटत नाही. कारण भटकंतीतून मिळणारा आनंद, समाधान त्यापेक्षा कितीतरी जास्त! त्यांनी घेतलेली बँक कर्ज ते रोजच्या चहाच्या कमाईतून 300-500 जमेल तसा दैनंदिन भरणा करून फेडतात. कदाचित, पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनंतर विजयन हे देशातील सर्वात प्रसिद्ध चहा विक्रेते असू शकतात!

केरळातल्या एर्नाकुलम् येथे गेली चाळीसेक वर्षे चहाचे दुकान चालविणाऱ्या या दाम्पत्याचे भटकंतीचे वेड कुणालाही आश्चर्यचकित करते. हातात पैसे असूनही कधीही आपल्या गावाशहराची वेस न ओलांडणारे असंख्य लोक आपल्या आजूबाजूला आहेतच! पण पै-पै जमा करून केवळ, देशातच नव्हे, तर देशोदेशी भटकंती करणाऱ्या या जोडप्याचा जीवनप्रवास प्रेरणादायी आहे.
आजपर्यंत त्यांनी सुमारे 23 देशांत भटकंती केली. त्यांत ईजिप्त, जॉर्डनसारखें मध्यपूर्वेतील, तर सिंगापूर, मलेशिया सारखे अतिपूर्वेकडील, युरोपातील सदैव हिटलिस्टवर असणारे इंग्लंड, फ्रान्स, स्वित्झर्लंड, तर पार पलीकडे असणाऱ्या अमेरिकेचीही सफर त्यांनी केली.

इतर कुठल्याही गोष्टींपेक्षा परिस्थिती नसताना जगाचा प्रवास करण्यावर विजयन यांनी इतके लक्ष का केंद्रित केलेय? त्यावर विजयन सांगतात, “ही उत्कटता आहे. माझा जन्म भारताच्या भूमीत झाला आहे आणि इतर अनेक देश आहेत, ज्यात विविध संस्कृती आहेत. मला ते सर्व एक्सप्लोर करायचे होते.”

नातेवाईक, मित्र-मंडळी, हितचिंतक व इतरांनीही चिंता व्यक्त केली, की सर्व कमाई अशी प्रवासावर उधळून कसे चालेल? म्हातारपणाची सोय, आरोग्य सेवेसाठी काहीतरी बचत करायला नको का? मात्र, विजयन यांचा ईश्र्वरावर पूर्ण विश्वास आहे. ते म्हणतात, “मला फक्त प्रवासाची काळजी आहे. देव माझी आणि माझ्या कुटुंबाची काळजी घेईल.”

विजयन सांगतात, की त्यांनी केरळात अनेक परदेशी पर्यटक पाहिले आहेत. हे लोकं वर्षाचे काही दिवस कष्ट उपसतात, कमाई करतात आणि उरलेला काळ जगभर भटकतात. ते पैसे साठवून ठेवण्याचा खटाटोप करत नाहीत. आपलं अनुभवविश्व, जगणं समृद्ध करायला हवं. ईश्वराने हा जन्म एकदाच दिलाय. अर्थात इतर देशात सोशल सिक्युरिटी योजना आहेत. मात्र, यावर विजयन फक्त वर देवाकडे इशारा करतात. तो सर्व पाहून घेईल, आपण आपल्या हाती आहे ते करावे, हेच या जोडप्याचे जीवन तत्त्वज्ञान आहे.

विजयन यांच्या चहाच्या दुकानात त्यांनी भेट दिलेल्या देशांची अनेक छायाचित्रे, नकाशे आणि त्यांच्या प्रवासाची वृत्तपत्रातील कटिंग्ज आहेत. त्यांच्या टूरच्या वेळी कॉफी शॉप बंद असते. या जोडप्याचे ब्रिटन, फ्रान्स, युरोप, इजिप्त, संयुक्त राज्य, दुबई, आखाती देश, दक्षिण आफ्रिका, ब्राझील, पेरू, अर्जेंटिना असे अनेक देश फिरून झाले आहेत.

या जोडप्याने एकत्रित सर्व जग एक्सप्लोर केले आहे. त्यांच्या प्रवासकथेने जगभरातील बर्‍याच पत्रकारांचे लक्ष वेधून घेतले आहे. तेव्हापासून त्यांचे जीवन थोडे बदलले आहे. प्रसिद्ध दाक्षिणात्य चित्रपट निर्माते हरी एम. मोहनन यांनी विजयन-मोहना जोडप्याच्या जगभ्रमंतीवर “इनव्हिजिबल विंग्स” ही डॉक्युमेंट्री निर्मित केली आहे. या लघु माहितीपटाला फिल्मफेअर पुरस्कार प्राप्त झाला आहे.

पैशाची जुळवाजुळव हा महत्वाचा मुद्दा आहे. पण विजयन सांगतात, ‘पैसा लागतोच! पण त्याहून जास्त महत्वाचे म्हणजे भटके, स्वच्छंद मन पाहिजे, मग कुठलेही ठिकाण दूर वाटत नाही!’ जगण्याचे बळ फिरतीतून मिळवणाऱ्या या जोडीला, उतारवयात कुटुंबीय, मित्रमंडळींकडून शहाणपणाचे, बचतीचे, कर्ज न काढण्याचे अनेक सल्लेही मिळालेत. पण या सगळ्याला मागे टाकून त्यांचा पुढचा प्रवास चालूच आहे.

आपला हा प्रवास अनेकानेक लोकांपर्यंत पोहचावा म्हणून या चिवट माणसाने एक शॉर्टफिल्म काढायचे ठरवले. अनेक नामांकित हस्तीपुढे प्रस्ताव ठेवला, पण प्रत्येकाने दहा मिनिटांची फिल्म तीन-चार मिनिटांची करा, असा सल्ला दिला. आता हातात पैसा नसताना, कुणाही सरळमार्गी माणसाने हा सल्ला ऐकला असता. पण विजयन यांना ते काही पटले नाही. मग या माणसाने कॉपी बुकफिल्म्स ही अशीच एक छोटीशी फिल्मसंस्था गाठून, स्वतःच दहाएक मिनिटांची Invisible Wings नावाची फिल्म अपार कष्टाने तयार केली. पाचेक वर्षांपूर्वी, 15 ऑक्टोबर म्हणजेच अब्दुल कलामांच्या जन्मदिनी ती रिलीज केली. हा हा म्हणता नेटच्या जगतात ही फिल्म वाऱ्यासारखी पसरली, आजही पसरत आहे. यातून कित्येक लोक प्रेरणा घेताहेत. पण त्यामुळे त्यांचे कर्ज काही फिटत नाही. तरीही त्यांची जिद्द अपरंपार आहे. ही फिल्म जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहचावी, कळावी म्हणून ते ती निरनिराळ्या भाषांमध्ये डब करत आहेत.

आता लोक मदत करतात, प्रवासाला प्रायोजक मिळतात. अमिताभ बच्चन, अनुपम खेर यांनी प्रत्येकी रु. 50,000,
दिले. बेंगळुरूमधील चाहत्यांनी मिळून 3 ते 6 लाख जमवून दिले आहेत. यामुळे प्रवास-बजेटिंग पूर्वीपेक्षा सोपे झाले आहे. पण, या कीर्तीने विजयन बदलले नाहीत. ते सांगतात, “मी जे आहे, ते मी आहे. शर्ट आणि मुंडू घालून मी साधी राहणी जगतो. माझ्याकडे काही कोट आणि पँट्स आहेत, जे मी प्रवासात किंवा कुणाला भेटताना फक्त वापरतो.”

विजयन यांनी परदेशाच्या तुलनेत भारतातील सार्वजनिक वर्तन व लोक जीवनाबाबत तीव्र नापसंती व्यक्त केली. “भारतात लोक कुठेही सार्वजनिकपणे लघुशंका करताना, सार्वजनिक थुंकताना आणि वादावादी करताना दिसतात. जेव्हा मी इतर देशांना भेट दिली, तेव्हा मी पाहिले की ते त्यांच्या भूमीचा आदर करतात. भारतीयांनीही आपल्या देशाचा आदर करणे आवश्यक आहे.”

विजयन हे ट्रॅव्हल पोर्टलद्वारे स्वतःच भ्रमंतीत ठिकाणे निवडतात व बुकिंग करतात. त्यांचा सर्वात आवडता देश आहे जपान! विजयन आणि मोहना यांना प्रवास करताना येणाऱ्या अडचणींपैकी एक म्हणजे भाषा. पण, त्यांचे टूर गाईड त्यांना गोष्टी समजून घेण्याचा प्रयत्न करतात. त्यामुळेच तरुणांसाठी विजयन सल्ला देतात, “वेगवेगळ्या भाषा शिका म्हणजे तुमच्यात उत्साह येईल. भाषेद्वारे तुम्ही जग सहजपणे काबीज करू शकता. खाण्यासाठी, झोपण्यासाठी आणि प्रवास करण्यासाठी जगा.” इतर ज्येष्ठ नागरिकांसाठी त्यांचा सल्ला आहे, “सर्वजण शहरात राहतात. जा आणि जग एक्सप्लोर करा. आपल्या कंफर्ट झोनमधून बाहेर पडा!”

जगण्याच्या धकाधकीत आपली स्वप्नं कधी विरून गेली ते कळतही नाही. असुरक्षिततेची भावना, भविष्याची चिंता आपल्याला सतत करकचून बांधून ठेवते. पण अशी माणसे आपल्या स्वप्नांसाठी सगळ्या परीस्थितीवर मात करत हसतमुखाने समोर येतात, तेव्हा आपली स्वप्ने किमान उचकटून तरी बघण्याची इच्छा निर्माण होते. मोहनन यांचे शब्द ‘It’s possible! It’s possible! It’s possible!’, पुन्हा जगण्याचे, स्वप्नांचे नकाशे हातात घ्यायला भाग पाडतात.

सामान्य माणसातील जिद्द, संघर्ष, आणि भटकंतीच्या या वेडाला सलाम!

विजयन- मोहना दाम्पत्याचा पत्ता :
श्री बालाजी कॉफी हाऊस, सलीम राजन रोड, गांधीनगर, एर्नाकुलम (कोची), केरळ – 682020.

दांपत्याचे टूर-टूर पेज 👇
https://m.facebook.com/711619112245046/

“इनव्हिजिबल विंग्स” ही शॉर्ट फिल्म येथे पाहा 👇