नवी दिल्ली : Kapus Bajarbhav .. पांढर्‍या सोन्याच्या रूपात उगवलेला कापूस मालवेसी कुटुंबातील वनस्पती आहे. कापूस तयार करण्यासाठी कापसाचा वापर केला जातो. भारतात कापसाचे सर्वाधिक उत्पादन गुजरात राज्यात होते. बाजारात कापूस विकून शेतकरीबांधव नफा कमावतात. सध्या कापसाच्या दरात दररोज 200 ते 300 रुपयांची चढ-उतार पाहायला मिळत आहे. चला तर मग देशातील प्रमुख बाजारांमध्ये कापसाचे भाव काय असतील? हे जाणून घेवू या.
यावेळी चीनमधील लॉकडाऊन आणि अमेरिकेतील मंदीमुळे कापसाचा जागतिक पुरवठा घटणार आहे. अतिवृष्टीमुळे अमेरिका, ब्राझील आणि पाकिस्तानमधील कापूस पिकाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाल्यामुळे 3-4 दशलक्ष मेट्रिक टन कापूस कमी होण्याचा अंदाज आहे, दरम्यान, देशात आणि परदेशात भारतीय कापसाची मागणी वाढण्याची शक्यता आहे.
अ‍ॅग्रोवर्ल्ड कृषी प्रदर्शन @ नाशिक – 6 ते 9 जानेवारी 2023
अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा👇
https://youtu.be/8SNwMAz8j-8
कपाशीची वाढलेली पेरणी (लाख हेक्टर)
देशातील प्रमुख कापूस बाजारांमध्ये सध्या कापसाला चांगला भाव मिळत आहे. यावेळी, बाजारात उपलब्ध असलेल्या चांगल्या किमतीमुळे, देशात कापसाच्या पेरणीखालील क्षेत्र 7% ने वाढून 125.70 लाख हेक्टरवर पोहोचले आहे. नवीन कापूस पिकाची आवक बाजारात चांगली दिसून येत आहे. कापसाच्या दरात दररोज 200 ते 300 रुपयांची चढ-उतार पाहायला मिळत आहे.
गुजरातमध्ये 2022-23 मध्ये 25.04 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात गुजरातमध्ये 22.22 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली होती. तेलंगणात 2022-23 मध्ये 19.98 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात तेलंगणात 20.18 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली होती.
कर्नाटकात 2022-23 मध्ये 7.39 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात कर्नाटकात 5.07 लाख हेक्टर क्षेत्रात पेरणी झाली होती. हरियाणात 2022-23 मध्ये 6.50 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात हरियाणात 6.88 लाख हेक्टर क्षेत्रावर पेरणी झाली होती. राजस्थानमध्ये 2022-23 मध्ये 6.47 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात राजस्थानमध्ये 5.99 लाख हेक्टर क्षेत्रात पेरणी झाली होती.
त्याचप्रमाणे मध्य प्रदेशात 2022-23 मध्ये 5.99 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात मध्य प्रदेशात 6.00 लाख हेक्टर क्षेत्रात पेरणी झाली होती. आंध्र प्रदेशात 2022-23 मध्ये 4.67 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात आंध्र प्रदेशात 3.56 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली होती. पंजाबमध्ये 2022-23 मध्ये 2.48 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात पंजाबमध्ये 2.54 लाख हेक्टर क्षेत्रावर पेरणी झाली होती. ओडिशामध्ये 2022-23 मध्ये 2.08 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे, तर 2021-22 हंगामात 1.88 लाख हेक्टर क्षेत्रावर ओडिशाची पेरणी झाली होती.
देशात कापसाचे वार्षिक उत्पादन?
भारत कापूस उत्पादकात दुसऱ्या क्रमांकावर आहे, यावर्षी देशात 125.70 लाख हेक्टर क्षेत्रात कापसाची पेरणी झाली आहे. दरवर्षी सुमारे 6 दशलक्ष टन कापसाचे उत्पादन होते. जे जगातील कापसाच्या सुमारे 23% आहे. चांगला भाव मिळाल्याने कापूस पेरणी क्षेत्रात सात टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.
सीएआयचा कापूस उत्पादनाबाबत ‘हा’ आहे अंदाज
भारतीय कॉटन असोसिएशन ऑफ इंडिया (CAI) ने आपल्या ताज्या अंदाजानुसार 1 ऑक्टोबरपासून सुरू झालेल्या चालू विपणन वर्षात भारताचे कापूस उत्पादन 344 लाख होण्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. राज्यनिहाय अंदाजानुसार, गुजरात मध्ये उत्पादन 76.30 लाख गाठींवरून 91 लाखांपर्यंत वाढू शकते. महाराष्ट्राचे उत्पादन 75 लाख गाठींवरून 84.50 लाख गाठींवर वाढू शकते. मध्य प्रदेशातील उत्पादन (मध्य प्रदेशसह जेथे उत्पादन 20 लाख गाठींवर स्थिर असेल) गेल्या हंगामातील 171.30 लाख गाठीवरून 195.50 लाख गाठींवर वाढ होईल.
तथापि, उत्तर भारतातील कापूस उत्पादन 50 लाख गाठींवर स्थिर राहू शकते. राज्य-निहाय विश्लेषण असे दर्शविते की पंजाबमध्ये उत्पादन 8.50 लाख गाठींवरून 5 लाख गाठींवर येऊ शकते. पण वरच्या आणि खालच्या राजस्थानमध्ये जास्त उत्पादनामुळे ही कमतरता भरून निघेल. तत्पूर्वी, भटिंडा स्थित इंडियन कॉटन असोसिएशन लिमिटेड (ICAL) ने कापूस रोपाच्या खराब वाढीमुळे उत्तर भारतातील कापूस प्रोजेक्शन 58 लाख गाठींवरून 51 लाख गाठींवर आणला होता. त्याचे नवीनतम उत्पादन प्रोजेक्शन गेल्या वर्षीच्या उत्पादनापेक्षा थोडे जास्त आहे. ICAL ने गेल्या हंगामात 48 लाख गाठी उत्पादनाचा अंदाज व्यक्त केला होता.
बाजारभाव
| राज्य | APMC’s | कमीत कमी दर | जास्तीत जास्त दर | सर्वसाधारण दर |
| गुजरात | पवी-जेतपूर | 8,285 | 8,375 | 8,405 |
| गुजरात | धंधुका एपीएमसी | 8,720 | 8,995 | 9,020 |
| आंध्र प्रदेश | अदोनी | 5,169 | 8,269 | 9,879 |
| हरियाणा | एलेनाबाद | 8,000 | 8,500 | 8,630 |
| हरियाणा | फतेहाबाद | 8,005 | 8,361 | 8,670 |
| कर्नाटक | बीजापुर | 3,009 | 9,042 | 9,389 |
| कर्नाटक | चित्रदुर्ग | 1,499 | 8,136 | 9,609 |
| मध्य प्रदेश | राजगड | 8,200 | 8,250 | 8,300 |
| महाराष्ट्र | — | — | — | 9,000 |
| ओडिशा | परळखेमुंडी | 7,500 | 7,500 | 7,500 |
| पंजाब | बोहा | 8,250 | 8,500 | 8,650 |
| पंजाब | मुक्तसर | 8,460 | 8,550 | 8,780 |
| राजस्थान | जैतसर | 8,611 | 8,899 | 9,088 |
| राजस्थान | राणी | 8,700 | 9,131 | 9,194 |
| तामिळनाडू | विल्लुपुरम | 4,030 | 8,999 | 8,999 |
| तेलंगाणा | नारायणखेड | 9,000 | 9,000 | 9,000 |
कापूस आधार किंमत 2022?
जागतिक महामारी कोरोनाच्या काळात, केंद्र सरकारने 2022 पीक वर्षासाठी खरीप पिकांच्या कापसाच्या किमान आधारभूत किमतीतही वाढ केली आहे. आता कापूस मध्यम फायबर 5740 रुपयांवरून 6080 रुपये आणि कापसाची उंची 6030 रुपये प्रति क्विंटलवरून 6380 रुपये झाली आहे. प्रति क्विंटल. भावाने नोंदणी केलेल्या शेतकऱ्यांची शासकीय भावाने खरेदी केली जाईल.
तुम्हाला हेही वाचायला नक्की आवडेल 👇
