• Cart
  • Checkout
  • Home
    • आमच्याविषयी
  • My account
  • Services
  • Shop
AgroWorld
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर
    • वंडरवर्ल्ड
    • महिला व बालकल्याण
    • आरोग्य टिप्स
No Result
View All Result
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर
    • वंडरवर्ल्ड
    • महिला व बालकल्याण
    • आरोग्य टिप्स
No Result
View All Result
AgroWorld
No Result
View All Result
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर

रेशीम उद्योगामूळे मिळाली शेती अर्थकारणाला चालना

कला पदाविधाराकाची रेशीम शेतीत कलाकारी

Team Agroworld by Team Agroworld
October 27, 2020
in यशोगाथा
0
रेशीम उद्योगामूळे मिळाली शेती अर्थकारणाला चालना
Share on WhatsappShare on Facebook
ADVERTISEMENT

परभणी जिल्ह्यातील ब-याच शेतक-यांनी अलिकडच्या काही काळापासून शेतीपासून शास्वत उत्पन्नाचा मार्ग म्हणून तूतीची लागवड करुन त्यापासून रेशीम कोष उत्पादनास सुरुवात केली आहे. वर्षाकाठी सहा-सात कोष निर्मीतीचे पिके घेता येवू शकत असल्याने दिवसेंदिवस रेशीम उत्पादनाचे क्षेत्र वाढत आहे. जिल्ह्यातील देवठाणा, बरबडी, कळगाव, चुडावा गावातील शेतकरी रेशीम कोष उत्पादनात अघाडीवर आहेत. त्यातून खर्च जाता चांगला नफा मिळत आहे. त्यामूळे या कृषीपुरक उद्योगाकडे शेतक-यांचा कल वाढू लागला आहे. पूर्णा तालूक्यातील चुडावा येथील शेतकरी गोविंद टिकारामजी देसाई या युवा शेतक-याने तर तब्बल तिन एकर क्षेत्रात तूती लागवड करुन रेशीम कोष निर्मीतीत उत्तूंग भरारी घेतली आहे. रेशीम शेती त्यांच्या शेतीच्या अर्थकारणाला चालना देत आहे.


कला क्षेत्रातील पदवी घेतलेल्या २९ वर्षीय गोविंद यांनी नोकरी शोधण्यात वेळ न घालवता आपली वडिलोपार्जीत २४ एकर शेती करण्याचे ठरवले. त्यांची शेती चुडावा गावालगतच पूर्णा नांदेड रोडवर असून त्यांचे वडिल टिकारामजी पाटील देसाई यांनी आपल्या शेतीत विहीर, बोअर व शेततळे खोदून सिंचनाची सोय केलेली आहे. एकट्या वडिलास शेतीचे मोठे क्षेत्र कसण्यास जिकरीचे जात असल्याचे पाहून त्यांनी वडीलास शेती कामात मदत करण्यास सुरुवात केली. त्यांच्या शेतीत सध्या ८ एकर ऊस, १० एकर सोयाबीन ही पीके असून तिन एकरवर तूतीतीची लागवड आहे. पारंपरिक पिका सोबतच शेतीत काही वेगळे करण्याच्या उद्देशाने त्यांनी २०१७ ला रेशीम उद्योगास प्रारंभ केला. सुरुवातीस शेडची उभारणी नसल्याने दुस-या शेतक-याच्या शेडमध्ये रेशीम कोषाचा पहिला हंगाम यशस्वी केला. त्यात १२५ अंडीपूंजा पासून १२० किलो रेशीम कोषाचे उत्पादन घेतले. त्यामुळे रेशीम शेती हक्काचे उत्पन्न मिळवून देते याची खात्री आल्याने तेंव्हा पासून आजपर्यंत रेशीम शेतीत सातत्य ठेवले आहे. ईतर पिकापेक्षा रेशीम पिक परवडणारे असल्याचा विश्वास आला. आता तिन एकरवर लागवड केलेल्या तूती चा-यापासून वर्षाकाठी १३ ते १४ क्विंट्ल रेशीम कोषाचे उत्पादन मिळत आहे.

 

२०१७ ला एक एकर तुतीची लागवड केली असताना पुढे क्षेत्र वाढवत आता तिन एकरवर नेले असून ४ बाय २ फूट अंतरावर तूतीची लागवड आहे. पावसाळा संपल्यानंतर ठीबकने तूतीस पाणी दिले जाते.

खत व्यवस्थापन

तूती चा-याची छाटणी केल्यानंतर अंतरमशागत करुन एकरी ४० कि.ग्रा. युरिया, ५० कि.ग्रा १०-२६-२६ हे रासायनिक खत पेरुन घेतात.  प्रत्येक वेळची चारा पाला छाटणी केल्यानंतर याच खताची मात्रा देवून तूती चा-याचे व्यवस्थापन करतात. तसेच तूती पिकावर पाने आखडणे, मावा तुडतुडे हे रोग येतात. त्याच्या नियंत्रणासाठी जिल्हा रेशीम अधिकारी गोविंद कदम व अन्य रेशीम कर्मचारी यांच्या मार्गदर्शनानूसार योग्य ते औषधी फवारणी करुन घेतली जाते.

 

संगोपनगृहाची (शेड) ची उभारणी

 

रेशीम कोषाची निर्मीती करण्यासाठी त्यांनी शेतीत ६० बाय २९ फूट अकाराचे संगोपनगृह शेडचे बांधकाम केले आहे. यासाठी पूर्व-पश्चीम बाजूच्या भिंती १४ फूट उंच आणि दक्षिण-उत्तर बाजूच्या भिंती ५ फूट उंची अकारात विटा सिमेंटनी बांधून घेत लोखंडी एंगल बसवून वरती टिन पत्रे तर खाली शहाबादी फरशी बसवून शेडचे मजबूत बांधकाम केले आहे. आत मध्य रेशीम कोष निर्मीती व अळ्यांच्या संगोपनाकरीता २० बाय ५ फूट अकाराचे ४ तर १० बाय ५ फूट अकाराचे २ असे एकूण ६ लोखंडी रॅक बसवण्यात आले आहेत. या रॅकवर ३०० अंडीपूंज ठेवण्याची क्षमता आसून त्यापासून चांगले व्यवस्थापन झाले तर २५० किलो रेशीम कोष उत्पादीत होतात.

रेशीम कोषाचे उत्पादन

वर्ष २०१७ ला एक एकर तूती चा-यापासून रेशीम कोषाच्या एका क्राॅपचे १२५ अंडीपूंजापासून १२० किलो रेशीम कोष उत्पादीत झाले होते. त्या कोषाला कर्नाटक राज्यातील बेंगलौर जवळील रामनगर रेशीम बाजारात ३५० रु प्रती किलो दर मिळाला. कोष विक्रीतून ४२००० हजार रु उत्पन्न मिळाले. त्यानंतर वर्ष २०१८ ला तिन एकरवर तूतीतीची लागवड होती. तिन एकर तूती चा-यापासून एका वर्षात खालीलप्रमाणे उत्पन्न सुरु आहे.

वर्ष          क्राॅप  उत्पादन     दर          खर्च         निव्वळ उत्पन्न  एकूण उत्पन्न
२०१७-१८     ६     १४ (क्विंट्ल)  ३०० रु       ९० हजार     ३,३०,०००       ४,२०,०००
२०१९-२०     ७     १५ (क्विंट्ल)  १८० व ४०० रु १,०००००     ४,२०,०००       ५,२०,०००

यावेळी मार्च नंतर कोरोना विषाणूच्या पार्श्वभूमीमुळे लाॅकडाऊन बंदीमुळे कोषाचे दर निम्यावर आल्याने प्रति किलोस १८० रु भाव मिळाला. आता पर्यंतच्या रेशीम कोष विक्रीतून ७,८०,०००(सात लाख ऐंशी हजार रु) निव्वळ उत्पन्न मिळाले असून या पुढे क्राॅप घेणे चालू आहे. शिवाय रेशीम उद्योगास प्रोत्साहनपर जिल्हा रेशीम अधिकारी यांच्या सहकार्याने रोजगार हमी योजनेतून तिन वर्षात २ लाख ८२ हजार रु आनूदान मिळाले आहे.

समर्थ रेशीम बाजारपेठेमुळे होतेय फायदा

पूर्णा येथील कृषी उद्योजक डॉ संजय लोलगे यांनी पांगरा रोडवरील आपल्या ७ एकर जमीनीत सर्व सोयीयुक्त बांधकाम करुन समर्थ कृषी बाजारपेठ व रेशीम कोष खरेदी बाजार सुरु करुन तेथेच नवकृषी उद्योजक संभाजी पाटील मोहीते महागावकर यांनी रेशीम धागा निर्मीती उद्योग चालू केल्याने संबंध महाराष्ट्र राज्यातील रेशीम उत्पादक शेतकरी आपला रेशीम कोष विक्रीला आणीत आहेत. तेथे चांगला दर मिळत असल्याने आता कर्नाटक येथे जाण्याची गरज नाही. असे गोविंद देसाई यांच्यासह असंख्य रेशीम उत्पादक शेतक-यांनी सांगीतले.

रेशीम उद्योग हा ईतर पिकाच्या तुलनेत शेतक-यांना परवडणारा असून शास्वत उत्पन्न देणारा आहे. शेतीला जोडधंदा म्हणून कमी खर्चात अधिक उत्पन्न देण्यासाठी अतिशय फायदेशीर आहे. या उद्योगाला चालना मिळावी यासाठी कर्नाटक राज्याप्रमाणे प्रति किलो रेशीम कोषाला १०० रु आनूदान देणे गरजेचे आहे. आताच्या कोरोना विषाणूच्या पार्श्वभूमीमुळे लाॅकडाऊन झाल्यामुळे कोषाला अतिशय कमी दर मिळत असल्यामुळे रेशीम उत्पादक शेतक-यांना मोठे नुकसान सहन करावे लागत आहे.

गोविंद देसाई,चुडावा जि परभणी. 

मो. ९५११२८५१७०

 

 

Share this:

  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
  • Click to share on X (Opens in new window) X
Tags: अंडीपुंजअॅ ग्रोतुतीपरभणीबॅचरेशीम दिवसरेशीम व्यवसायरेशीम शेती
Previous Post

प्रती थेंब अधीक पीकसाठी रु.518.05 कोटी निधीस सुधारित प्रशासकीय मान्यता…..

Next Post

राज्यातील अनेक भागात बोंडअळीचा प्रादुर्भाव ; असे कराल व्यवस्थापन

Next Post
राज्यातील अनेक भागात बोंडअळीचा प्रादुर्भाव ; असे कराल व्यवस्थापन

राज्यातील अनेक भागात बोंडअळीचा प्रादुर्भाव ; असे कराल व्यवस्थापन

ताज्या बातम्या

धराक्षा इकोसोल्युशन्स : पिकांच्या अवशेषांचे सोने करणारे स्टार्ट अप !

धराक्षा इकोसोल्युशन्स : पिकांच्या अवशेषांचे सोने करणारे स्टार्ट अप !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 16, 2025
0

गावठी कोंबडीचा स्टार्ट-अप

आईसोबत तरुणाने सुरु केला गावठी कोंबडीचा स्टार्ट-अप; आज 45 कोटींचा व्यवसाय !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 15, 2025
0

खान्देशातील धरणे फुल्ल

खान्देशातील धरणे फुल्ल; रब्बी “नो टेन्शन”; मका, भाजीपालासह रब्बी क्षेत्र वाढीचा अंदाज

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 14, 2025
0

अमेरिकेत विक्रमी मका उत्पादन

अमेरिकेत विक्रमी मका उत्पादन; निर्यातीसाठी दबाव

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 14, 2025
0

राज्यातून मान्सून माघारीला सुरुवात

राज्यातून मान्सून माघारीला सुरुवात; येत्या 24 तासात संपूर्ण महाराष्ट्रातून होणार एक्झिट – आयएमडी

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 13, 2025
0

हवामान दुष्चक्र

हवामान दुष्चक्र: युरोपात उष्णतेच्या लाटेने घेतले 62 हजार बळी!

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 11, 2025
0

हुश्श… रिटर्न मान्सून दोन दिवसात राज्यातून परतणार; अशी असेल वाटचाल – आयएमडी

हुश्श… रिटर्न मान्सून दोन दिवसात राज्यातून परतणार; अशी असेल वाटचाल – आयएमडी

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 10, 2025
0

हवामान विभागा

आजचा दिवस पावसाचा! “या” जिल्ह्यांसाठी हवामान विभागाचा अलर्ट जारी

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 9, 2025
0

Agriculture Minister Dattatray Bharane

Agriculture Minister Dattatray Bharane Receives Invitation for AgroWorld Agricultural Expo

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 8, 2025
0

विदर्भातील 30,000 शेतकऱ्यांना कर्जाच्या चक्रव्युहातून बाहेर येण्यास मदत करणारे स्टार्टअप

विदर्भातील 30,000 शेतकऱ्यांना कर्जाच्या चक्रव्युहातून बाहेर येण्यास मदत करणारे स्टार्टअप

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 8, 2025
0

तांत्रिक

प्रिसिजन फार्मिंग

काय आहे प्रिसिजन फार्मिंग ? ; जाणून घ्या…

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
July 3, 2025
0

पार्सली भाजी काय आहे ?

200 रुपये किलोची पार्सली भाजी काय आहे ? जाणून घ्या…

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
May 20, 2025
0

केळी बाग

केळी बागेचे ऊन्हापासून असे करा संरक्षण !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
April 24, 2025
0

एप्रिल महिन्यातील कांदा पीक व्यवस्थापन !

एप्रिल महिन्यातील कांदा व्यवस्थापन !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
March 29, 2025
0

जगाच्या पाठीवर

धराक्षा इकोसोल्युशन्स : पिकांच्या अवशेषांचे सोने करणारे स्टार्ट अप !

धराक्षा इकोसोल्युशन्स : पिकांच्या अवशेषांचे सोने करणारे स्टार्ट अप !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 16, 2025
0

गावठी कोंबडीचा स्टार्ट-अप

आईसोबत तरुणाने सुरु केला गावठी कोंबडीचा स्टार्ट-अप; आज 45 कोटींचा व्यवसाय !

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 15, 2025
0

खान्देशातील धरणे फुल्ल

खान्देशातील धरणे फुल्ल; रब्बी “नो टेन्शन”; मका, भाजीपालासह रब्बी क्षेत्र वाढीचा अंदाज

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 14, 2025
0

अमेरिकेत विक्रमी मका उत्पादन

अमेरिकेत विक्रमी मका उत्पादन; निर्यातीसाठी दबाव

by टीम ॲग्रोवर्ल्ड
October 14, 2025
0

मुख्य कार्यालय

ॲग्रोवर्ल्ड
दुसरा मजला,बालाजी संकुल,
खाँजामिया चौक, जळगाव 425001

संपर्क :  9130091621/22/23/24/25

विभागीय कार्यालय- पुणे

ॲग्रोवर्ल्ड
बी- 507, अवंती अपार्टमेंट, सर्वे.नं. 79/2, भुसारी कॉलनीच्या डाव्या बाजूला, पौंड रोड, कोथरूड डेपो, पुणे- 411038

संपर्क : 9130091633

विभागीय कार्यालय- नाशिक

ॲग्रोवर्ल्ड

तळमजला,  प्रतिक अपार्टमेंट, गणपती मंदिर शेजारी,  सावरकर नगर, गंगापूर रोड, नाशिक- 422222

संपर्क :  9130091623

विभागीय कार्यालय- संभाजीनगर (औरंगाबाद )

ॲग्रोवर्ल्ड

शॉप क्र : 120,
कैलाश मार्केट, पदमपुरा सर्कल,
रेल्वे स्टेशन रोड,
संभाजीनगर (औरंगाबाद ) – 431005
संपर्क : 9175050178

  • Cart
  • Checkout
  • Home
  • My account
  • Services
  • Shop

© 2020.

No Result
View All Result
  • होम
  • हॅपनिंग
  • शासकीय योजना
  • पशुसंवर्धन
  • ग्रामविकास योजना
  • यशोगाथा
  • तंत्रज्ञान / हायटेक
  • तांत्रिक
  • हवामान अंदाज
  • कृषीप्रदर्शन
  • कार्यशाळा
  • इतर
    • वंडरवर्ल्ड
    • महिला व बालकल्याण
    • आरोग्य टिप्स

© 2020.

EnglishEnglish